DeFi – przyszłość finansów czy ryzyko regulacyjne?

W najnowszym numerze Monitora Prawa Bankowego (2025/01 Styczeń) dr Grzegorz Sobiecki, prezes zarządu SXB, opublikował artykuł poświęcony zdecentralizowanym finansom (DeFi). To obszerna analiza zmian, jakie wprowadzają DeFi i DeSe (zdecentralizowane usługi) w funkcjonowaniu rynków finansowych. Autor nie tylko omawia ich potencjał, ale także wskazuje wyzwania związane z regulacjami oraz szeroką adopcją.

DeFi i DeSe – czym są i dlaczego są rewolucyjne?

Jak zauważa dr Sobiecki, brakuje jednej, powszechnie uznanej definicji DeFi. W najprostszym ujęciu obejmują one nową branżę usług finansowych, które zamiast polegać na pośrednictwie instytucji bankowych, wykorzystują blockchain, inteligentne kontrakty i tokenizację aktywów. Oprócz zastosowań stricte finansowych, ekosystem ten obejmuje również DeSe (zdecentralizowane usługi), które mogą odnosić się do obszarów takich jak NFT, infrastruktura danych, czy systemy uwierzytelniania.

Dr Sobiecki podkreśla kilka kluczowych cech DeFi i DeSe:

  • automatyzacja i eliminacja pośredników – finansowanie i transakcje realizowane bez udziału tradycyjnych banków,
  • wykorzystanie DAO (zdecentralizowanych organizacji autonomicznych) do zarządzania projektami,
  • pełna przejrzystość i dostępność usług dla użytkowników,
  • nowe podejście do własności i kontroli nad środkami finansowymi,
  • innowacyjne mechanizmy zarządzania ryzykiem i płynnością.

Blockchain jako fundament DeFi

Autor zwraca uwagę, że kluczowym elementem, który pozwala DeFi funkcjonować, jest technologia blockchain. Dzięki niej użytkownicy mogą w pełni kontrolować swoje środki i korzystać z usług finansowych bez konieczności zaufania zewnętrznym instytucjom. Dr Sobiecki opisuje również fundamentalne zasady działania blockchaina, takie jak:

  • nieodwracalność transakcji,
  • redundancja danych zapewniająca bezpieczeństwo i decentralizację,
  • autonomiczność działania smart kontraktów,
  • brak konieczności angażowania stron trzecich w realizację transakcji.

Wyzwania i przyszłość DeFi

Mimo ogromnego potencjału DeFi, dr Sobiecki zwraca uwagę na istotne bariery rozwoju, które wciąż stoją przed tym sektorem. Wśród kluczowych problemów wymienia:

  • Brak jednolitych regulacji – obecnie globalne rządy różnie podchodzą do DeFi, co powoduje niepewność dla inwestorów i użytkowników.
  • Ryzyko techniczne i podatkowe – konieczność rozstrzygnięcia statusu prawnego kryptoaktywów oraz ich klasyfikacji podatkowej
  • Skalowalność technologii – obecnie niektóre sieci blockchain nie są w stanie obsługiwać dużych wolumenów transakcji w krótkim czasie.
  • Ryzyko związane z anonimowością – z jednej strony jest to zaleta dla użytkowników, z drugiej – wyzwanie dla organów ścigania.

Opinia dr Grzegorza Sobieckiego

Zapytaliśmy dr Sobieckiego, jakie warunki muszą zostać spełnione, aby DeFi mogło konkurować z tradycyjnymi instytucjami finansowymi. W jego opinii:

„To w sumie proste – aby konkurować z istniejącymi produktami i dostawcami, usługi DeFi muszą oferować większą użyteczność lub być tańsze od obecnych rozwiązań. Jednak po stronie kosztów DeFi użytkownicy muszą liczyć się z koniecznością inwestycji oraz szeregiem ryzyk, takich jak ryzyko utraty środków, ryzyko prawne, ryzyko błędów w kodzie czy ryzyko reputacyjne. Dodatkowo, DeFi wiąże się z nową formą organizacyjną – decentralizacją, anonimowością i globalnym charakterem, co sprawia, że ustalenie odpowiedzialności w tym świecie jest niezwykle trudne.”

Z kolei w kontekście globalnych regulacji dr Sobiecki podkreślił, że ich stworzenie jest w praktyce niemożliwe, ponieważ każdy kraj lub unia ma własne podejście. Różnice w przepisach mogą prowadzić do fragmentacji rynku, zmuszając innowacyjne projekty do migracji do bardziej przyjaznych jurysdykcji. Kluczowe jest znalezienie równowagi między regulacjami, a otwartością na rozwój technologii, by uniknąć błędów nadmiernej biurokratyzacji w sektorze finansowym.

Podsumowanie

Artykuł dr Grzegorza Sobieckiego to wartościowa analiza, która nie tylko wyjaśnia podstawy DeFi, ale także zwraca uwagę na zagrożenia i wyzwania, z jakimi mierzy się ten dynamicznie rozwijający się sektor. DeFi ma potencjał, by stać się fundamentem przyszłości finansów, ale przed pełną adopcją muszą zostać rozwiązane kluczowe problemy regulacyjne i technologiczne.