Podczas 43. klubu SXB Jakub Zygucki, absolwent 6. edycji studiów podyplomowych Blockchain: Biznes, Prawo, Technologia na SGH omówił temat ruchu Decentralized Science (DeSci). DeSci to inicjatywa wykorzystująca technologię blockchain do zmiany sposobu finansowania, publikowania i komercjalizacji badań naukowych. Celem ruchu jest demokratyzacja dostępu do wiedzy oraz większa przejrzystość i efektywność w świecie nauki.

Problemy współczesnej nauki

Jakub Zygucki podkreślił, że współczesny system naukowy zmaga się z wieloma wyzwaniami, które utrudniają rozwój badań. Do najważniejszych problemów należą:

  • Niewystarczające fundusze na finansowanie badań – środki przeznaczane na naukę często są konsumowane przez pośredników, co ogranicza ich realne wykorzystanie.
  • Długi czas publikacji i recenzji – proces weryfikacji wyników badań bywa żmudny i kosztowny.
  • Ograniczony dostęp do wiedzy – subskrypcje naukowe są kosztowne, co utrudnia dostęp do wyników badań zarówno naukowcom, jak i społeczeństwu.
  • Problematyka własności intelektualnej – tradycyjny system patentowy często faworyzuje duże instytucje kosztem indywidualnych naukowców.
  • Niska efektywność współpracy akademickiej – zespoły badawcze często napotykają na bariery komunikacyjne, proceduralne i finansowe.

Jak DeSci rozwiązuje te problemy?

Blockchain i technologie Web3 oferują narzędzia, które mogą zrewolucjonizować sposób, w jaki prowadzone są badania

Fragment prezentacji przedstawionej na #43 Klubie Stowarzyszenia Ekspertów Blockchain 1naukowe. DeSci wprowadza takie rozwiązania jak:

  • DAO (Decentralized Autonomous Organizations) – zdecentralizowane autonomiczne organizacje naukowe umożliwiające demokratyczne zarządzanie funduszami oraz transparentne podejmowanie decyzji.
  • Tokenizacja wyników badań – dzięki NFT naukowcy mogą zabezpieczać swoje odkrycia i czerpać z nich korzyści finansowe.
  • Zdecentralizowane repozytoria wiedzy – zapewniają otwarty i globalny dostęp do wyników badań bez pośredników.
  • Smart kontrakty – automatyzują finansowanie projektów naukowych i zapewniają uczciwy podział środków.

Przykłady zastosowań DeSci

Jednym z kluczowych obszarów, w których DeSci zyskuje popularność, jest branża farmaceutyczna. Jakub Zygucki wskazał, że firmy takie jak Pfizer dostrzegły potencjał zdecentralizowanej nauki i zaczynają inwestować w projekty bazujące na tej technologii. Dzięki blockchainowi możliwe jest skrócenie ścieżki od badań podstawowych do komercjalizacji, co zwiększa efektywność całego procesu.

Innym przykładem są projekty DAO finansujące innowacyjne badania, np. VitaDAO koncentrujące się na badaniach nad długowiecznością czy PsyDAO wspierające badania nad psychodelikami w medycynie.

Blockchain, a przyszłość nauki

Choć DeSci wciąż jest na wczesnym etapie rozwoju, ruch ten szybko zyskuje na znaczeniu. Kapitalizacja rynkowa Fragment prezentacji przedstawionej na #43 Klubie Stowarzyszenia Ekspertów Blockchain 2projektów DeSci w ciągu kilku miesięcy wzrosła z 500 milionów do 1,5 miliarda dolarów, co pokazuje rosnące zainteresowanie tą koncepcją.

Jakub Zygucki podkreślił, że blockchain nie jest sam w sobie rewolucją dla nauki, ale stanowi kluczowe narzędzie umożliwiające zdecentralizowaną współpracę. Dzięki niemu można unikać problemów związanych z biurokracją, finansowaniem i własnością intelektualną, co daje naukowcom większą swobodę w prowadzeniu badań.