Blockchain dostarcza ogromu nowych możliwości dla firm i gospodarek – nowe modele biznesowe, nowe wartości, nowe funkcjonalności. Nieustannie rośnie zainteresowanie jego potencjałem – poparte coraz częściej działaniami. Jednocześnie Blockchain pozostaje wciąż nieznany i niezrozumiany, a wokół niego narastają mity, a prawodawcy w Polsce zamierzają wprowadzić wymóg odpowiedniej wiedzy i doświadczenia, aby zajmować się walutami wirtualnymi. Zapraszam wszystkich, którzy chcą szukają kompleksowej i praktycznej wiedzy o blockchainie i chcą uchwycić jego realną wartość na III edycję studiów podyplomowych na SGH.

Poziom wiedzy

Od lat (już prawie 10, sic!) obserwuję rozwój ekosystemu i zastosowań blockchain DLT (w tym oczywiście kryptowalut, od których wszystko się zaczęło). Widzę z jednej strony rozwijającą się coraz bardziej stokenizowaną niszę gospodarczą i coraz więcej realnych, dostarczających konkretne wartości (dla klientów, dostawców, inwestorów) usług wykorzystujących blockchain. Z drugiej strony widzę zmieniający się bardzo powoli poziom usystematyzowanej wiedzy o blockchainie. Powoduje to pewną polaryzację w społeczeństwie.

Wśród osób technicznych, szczególnie programistów, nowa wiedza techniczna jest szybko upowszechniana, naturalna (ciągły rozwój), a nowe technologie względnie szybko przyswajalne. Tak i z blockchainem – raz zrozumiana koncepcja systemów blockchainowych umożliwia programistom względnie szybkie wejście w ten obszar, jako że zasady programowania i narzędzia nie różnią się aż tak bardzo od tych z tradycyjnych rozwiązań (np. tak jak w przypadku uczenia maszynowego czy komputerów kwantowych, które wymagają zupełnie innego myślenia). Innowacyjność i specyficzność blockchaina leży gdzieś indziej.

W gronie osób odpowiedzialnych za decyzje o implementacji, finansowaniu, regulacjach oraz wszystkich, którzy wspomagają te decyzje – wiedza ta nie rośnie już tak szybko. Koncepcja blockchaina jest tu wciąż za mało znana, często niedoceniana lub niewłaściwie rozumiana (wiele stereotypów, nowomowa blockchainowa, niejednoznaczne pojęcia). W zespołach wdrażających biznesowo lub wspomagających wdrożenia brakuje osób, które rozumiałyby biznes, procesy ale i samą technologię. Może to wynikać, paradoksalnie, z nieświadomości wpływu blockchaina na organizację (i kółko się zamyka). Inaczej niż w przypadku tradycyjnego podejścia do zarządzania projektami wdrożeń technologii, w przypadku których menedżerowie, osoby decyzyjne, kontrahenci chcą znać ogólną architekturę, ale nie czują potrzeby rozumienia szczegółowych technologii (czy zastosujemy chmurę jednego dostawcy czy innego, albo jak dokładniej ona działa). Ekosystemowość blockchaina powoduje, że także osoby decyzyjne i obszary wsparcia (prawnicy, księgowość, audyt) potrzebują (choć nie zawsze są tego świadomi) wiedzy przynajmniej o ogólnych zasadach funkcjonowania rozwiązań wykorzystujących blockchain, ich mechanice, potencjale i ograniczeniach, jako że ta “niskopoziomowa” (tzn. na poziomie infrastruktury technicznej) technologia ingeruje w model biznesowy!

Blockchain – kto może skorzystać?

Brakuje zatem:

  • menedżerów i dyrektorów, którzy rozumiejąc dobrze jej specyfikę, potencjał i ograniczenia (w tym jej wpływ faktu jej zastosowania na założenia biznesowe i funkcjonalne projektu) są w stanie pokierować lub wesprzeć wdrożenie projektów wykorzystujących blockchain;
  • inwestorów (instytucjonalnych, oraz prywatnych), który bardziej świadomie mogliby finansować rozwój projektów wykorzystujących blockchain lub finansować inne projekty wykorzystując platformy oparte na niej – procesy tokenizacji aktywów coraz bardziej się upowszechniają;
  • specjalistów branżowych, znających dobrze specyfikę rynków i produktów, które dotychczas rozwijają, a które mogłyby skorzystać na wdrożeniu rozwiązań wykorzystujących blockchain (rynki kapitałowe, ubezpieczenia, banki, zakłady wzajemne, logistyka, rynki żywnościowe, energetyka, handel, dobra luksusowe, sektor gier, nieruchomości, służba zdrowia, wszelkiego rodzaju usługi w tym platformy usługowe, administracja publiczna);
  • regulatorów, ustawodawców, władz publicznych, a także przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości, którzy mogliby dzięki niej konstruować, interpretować i stosować prawo – gdyż jest to obecnie kluczowy czynnik stosowania i rozwoju blockchaina, tokenizacji czy rozwoju rynku kryptoaktywów oraz rozproszonych finansów (DeFi);
  • specjalistów z zawodów wspierających biznes, m.in. prawników, księgowych, podatkowców, audytorów, kontrolerów finansowych, biegłych rewidentów, którym także często brakuje pełnego zrozumienia koncepcji blockchaina, aby móc z całą pewnością wspierać biznes i gospodarkę.

Zastosowania blockchaina

Nie ma jednej najlepszej branży dla blockchaina, choć obecne tendencje sugerują jego najbardziej dynamiczny rozwój w sektorze finansowym. W czasie ostatnich lat skrystalizowało się jednak kilka procesów i obszarów gospodarczych, w których blockchain może odgrywać istotną rolę, a które można wykorzystać niemal w każdej branży, w skrócie:

  • tokenizacja (dostarczanie kapitału i płynności w rozproszony sposób, ale też rozdrobnienie i rozproszenie własności, zwiększenie płynności rynków, cyfryzacja i tworzenie rynku (obrotu)) – tokenizacja nieruchomości, papierów wartościowych, voucherów, praw rzeczowych itp.
  • płatności, rozliczenia i rozrachunki (cyfrowe rozproszone systemy umożliwiające mikropłatności, szybkie płatności, płatności międzynarodowe, wewnętrzne rozliczenia; stablecoiny),
  • rozpraszanie usług w ramach splaftormizowanej gospodarki usług (gospodarka usług / everything as a service +  platformizacja usług + rozpraszanie platform) – usługi w ramach gospodarki współdzielenia (sharing economy) mogą być faktycznie rozproszone,
  • śledzenie dokumentacji i produktów w łańcuchu dostaw,
  • cyfrowa tożsamość i uwierzytelnianie, elastyczne podpisywanie dokumentów,
  • trwały nośnik i notaryzacja danych (gwarantowanie treści, niezmienności i znakowanie czasowe),
  • bezpieczne systemy przechowywania danych
  • nowe sposoby koordynacji wirtualnych organizacji, głosowanie w ramach rozproszonych organizacji (DAO) czy funduszy venture (Blockchain Venture, BV),
  • wsparcie koordynacja produkcji we względnie płaskiej strukturze organizacyjnej lub sieciach biznesowych,
  • rynki prognostyczne (zakłady wzajemne),
  • automatyzacja wykonywania niektórych elementów kontraktów i różnego rodzaju umów między podmiotami (w tym indywidualnymi),
  • wsparcie procesów KYC / AML,
  • zabezpieczenie własności intelektualnej,
  • systemy zarządzania rozproszonymi danymi i zabezpieczenie wymiany danych wg elastycznych reguł w systemach niezależnych agentów (podmiotów, czujników, IoT),
  • systemy potwierdzania czasu pracy.

A to na pewno nie jest kompletna i ostateczna lista, bo blockchain wciąż szuka kolejnych zastosowań.

Kluczowe wydaje mi się, że wyciśnięcie pełnej wartości z blockchaina wymaga osiągnięcia synergii z połączenia dotychczasowych doświadczeń gospodarczych – wiedzy o funkcjonowaniu rynków, organizacji, sieci i systemów gospodarczych – oraz wiedzy o blockchainie. Dzięki temu łatwiej można odpowiednio pozycjonować blockchaina i wykorzystać jego funkcjonalności.

Tyle teorii, a w praktyce…

W praktyce świat inwestuje w blockchaina – i to coraz bardziej i ochoczo. Kilka poniższych punktów podsumowuje w skrócie stan rozwoju blockchaina i związanych z nim usług:

  • kapitalizacja kryptowalut przekroczyła niedawno 1 bilion USD (https://coinmarketcap.com/)
  • rośnie liczba usług DeFi (https://consensys.net/blockchain-use-cases/decentralized-finance/) i kapitalizacja związanych z nimi tokenów (https://coinmetrics.io/the-state-of-defi-tokens/)
  • liczba i wartość ICO/STO/IEO w 2019 r. nieco spadła, ale wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie, z perspektywą rosnącą dzięki porządkowaniu legislacyjnym tego obszaru (https://www.pwc.com/ee/et/publications/pub/Strategy&_ICO_STO_Study_Version_Spring_2020.pdf)
  • w projekty blockchainowe angażują się banki centralne, instytucje publiczne
  • liczba projektów wykorzystujących blockchain rośnie systematycznie, w tym podejmowane przez duże, regulowane instytucje (PKO BP, BNP Paribas, AliorBank, BZ WBK, KIR, KDPW, BIK, GPW, Link4 itp.) ale także startupy i nieco mniejsze projekty (eVoting, PlayWay, SmartKey / BlockchainCars, Golem, Billon, Autenti), czy projekty wspierające i infrastrukturalne (Coinfirm) – podane przykłady wyłącznie z naszego polskiego podwórka

Potrzeba wiedzy

Niedostateczny poziom wiedzy w kontekście coraz szybszego gruntownego rozwoju ekosystemu blockchaina (technologie, prawo i regulacje, zastosowania) oznacza dysonans między potrzebami gospodarki a kompetencjami. Istnieje zatem realna potrzeba wzrostu wiedzy i know-how. Potrzeba, której zaspokojenie może wygenerować wiele wektorów nowych wartości dla firm, konsorcjów, instytucji publicznych czy sieci biznesowych.

Studiowanie blockchaina na SGH

Rozpowszechnianie wiedzy biznesowej o blockchainie to misja studiów podyplomowych “Blockchain: biznes, prawo, technologia” (*) w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, podczas których systematycznie łączymy szeroką wiedzę teoretyczną i wyniki badań z praktyką (warsztaty, analiza przypadków, rzeczywiste problemy). Są tą pierwsze tego typu studia w Polsce.

Tradycyjnie już (dotychczas zakończone zostały 2 edycje), wykłady są prowadzone przez naukowców i doświadczonych ekspertów z branży, a aspekty praktyczne wdrożeń i doświadczenie w rozwoju projektów blockchainowych prezentują przedstawiciele kilkunastu przedsięwzięć: inwestorów (sponsorów) projektów, firm technologicznych wdrażających rozwiązania blockchainowe oraz startupów.

W marcu 2021 r. planowane jest uruchomienie III edycji studiów. Dzięki wsparciu ze strony absolwentów I i II edycji oraz wykładowców program studiów został odświeżony oraz zaktualizowany. Wprowadziliśmy między innymi nową formę zaangażowania Słuchaczy – 2 projekty grupowe (po jednym na semestr), oparte na rzeczywistych przypadkach, moderowane przez praktyków lub instytucje (mecenasów), i prezentowane na mini-konferencjach, co jeszcze bardziej przybliża Słuchaczy do rzeczywistości gospodarczej ekosystemu blockchaina.

Zachęcam do dołączenia do rosnącego grona ekspertów w obszarze blockchaina.

Informacje o studiach na stronie WWW SGH: TUTAJ

Zapisy na III edycję studiów (bezpośrednio w SGH): TUTAJ 

(*) pierwsze 2 edycje pod nazwą “Blockchain, inteligentne kontrakty oraz waluty cyfrowe”.

Dofinansowanie z PARP (Baza Usług Rozwojowych)

UWAGA! Istnieje możliwość uzyskania dofinansowania do kosztu studiów w wysokości 50-80% z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Dotyczy to osób zatrudnionych w województwach innych niż Mazowieckie i Pomorskie. Dofinansowanie przeznaczone jest głównie dla firm, które delegują pracowników (mniejsze firmy przeważnie wyższe dofinansowanie), ale w przypadku 3 województw (Podlaskie, Podkarpackie, Małopolskie dofinansowanie mogą uzyskać też osoby indywidualne) – wg miejsca zamieszkania / pracy.

Informacje o studiach i zapisy na platformie BUR: TUTAJ lub pod numerem 22 574 07 07.